Yiddish poems about mothers, in memory of my mother, Miriam Pearlman Zucker, 1914-2012.

Photo of Kadya Molodowsky

Kadya Molodowsky (1894-1975) was born in Bereze Kartuskaya, White Russia in 1894. Although a girl, she studied Khumesh (Pentateuch) with her father, a melamed, a teacher, and later both Gemore and Russian with private tutors. In the 1920’s she settled in Warsaw and worked by day as a teacher in a socialist Yiddishist Tsisho school, and in the evenings in a Hebraist community school. Herself a fervent Zionist, she married a Communist, the historian and literary critic Simkhe Lev, and they lived, from 1935 on, for the most part, in America, with a three year interval in Israel. The couple had no children.

Generally considered the foremost female writer in modern Yiddish literature, and a first-rate and prolific poet by any standard, she published eight volumes of poetry, a collection of short stories, several novels, and also edited a literary journal Svive in New York.

Molodowsky’s work reveals a woman striving to reconcile the opposing forces of religion and modernity, a realist and a skeptic who longed for miracles, a philosophic thinker who tempered deepest tragedy with irony and humor, and a spiritual seeker who despaired in  God and humanity. Paper Bridges (1999), translated and edited by Kathryn Hellerstein, offers a comprehensive selection of her best poetic work in English and was voted one of the 100 best Jewish books by a panel at the National Jewish Book Center.

Here, Froyen-Lider I and Froyen-Lider VIII by Kadya Molodowsky, read by Sheva Zucker:

Women-Poems

The women of our family will come to me in dreams at night and say:
Modestly we carried a pure blood across generations,
Bringing it to you like well-guarded wine from the kosher
Cellars of our hearts.
And one woman will say:
I am an abandoned wife, left when my cheeks
Were two ruddy apples still fixed on the tree,
And I clenched my white teeth throughout lonely nights of waiting.
And I will go meet these grandmothers, saying:
Like winds of the autumn, your lives’
Withered melodies chase after me.
And you come to meet me
Only where streets are in darkness,
And where only shadows lie:
And why should this blood without blemish
Be my conscience, like a silken thread
Bound upon my brain,
And my life a page plucked from a holy book,
The first line torn?

VIII

Nights when I’m awake
And one by one my past days come
To place themselves before my eyes,
My mother’s life come to me.
And her emaciated hands
Wrapped in modest nightgown sleeves
Are like a God-fearing script on white parchment
And the words of Hamapil are angry
Like fiery coals quenched by her quiet plea,
And they shrivel her mouth
Like a withered plum.
And her tears come drop by drop like a stingy drizzle.

And now that I myself am a woman,
And walk, clad in brown silk
With my head bare
And my throat naked,
And now that my own life’s misfortune has hunted me down
Like a crow falling upon a chick,
Often my room is lit up all night,
And I hold my hands, reproaches, over my head,
And my lips recite a quiet, simple
Plea to God.
And tears come drop by drop like a stingy drizzle.
1925, Tr. Kathryn Hellerstein, Paper Bridges: Selected Poems of Kadya Molodowsky, Translated, introduced and edited by Kathryn Hellerstein, Wayne State University Press, 1999

Froyen-Lider

I

Es veln di froyen fun undzer mishpokhe bay nakht in khaloymes
mir kumen un zogn:
Mir hobn in tsnies a loytere blut iber doyres getrogn,
Tsu dir es gebrakht vi a vayn a gehitn in koyshere kelers
Fun undzere hertser.
Un eyne vet zogn:
Ikh bin an agune geblibn ven s’zenen di bakn
Tsvey roytlekhe epl af boym nokh geshtanen,
Un kh’hob mayne tseyner di vayse tsekritst in di eynzame
nekht fun dervartung.
Un ikh vel di bobes antkegngeyn zogn:
Vi herbstike vintn yogn nokh mir zikh
Nigunim farvelkte fun ayere lebns.
Un ir kumt mir antkegn,
Vu di gas iz nor tunkl,
Un vu s’ligt nor a shotn:
Un tsu vos ot dos blut on a tume
S’zol zayn mayn gevisn, vi a zaydener fodem
Af mayn moyekh farbundn,
Un mayn lebn an oysgeflikt blat fun a seyfer
Un di shure di ershte farrisn?

VIII

In nekht ven ikh bin vakh,
Un s’kumen tsu mir teg mayne fargangene
Zikh far di oygn shteln,
Kumt far mir mayn mames lebn.
Un ire oysgedarte hent
In tsniesdike arbl fun nakhthemd ayngehilt
Vi a gotsforkhtike shrift in vayse gvilim
Un s’beyzern zikh verter fun Hamapl,
Vi fayerdike koyln geloshn fun ir shtil gebet
Un oysgetriknt ir dos moyl
Vi a fardarte floym.
Un s’kumen ire trern vi a karger-eyntsik-tropndiker regn,
Un ersht, az kh’bin aleyn a froy
Un gey in broynem zayd gekleydt
Mit bloyzn kop
Un naket haldz,
Un s’hot der umglik fun mayn eygn lebn mikh deryogt
Un vi a kro,
Af a kleyn hindele arufgefaln,
Iz oft baloykhtn hel mayn tsimer in di nekht,
Un kh’halt di hent iber mayn kop farvorfn
Un s’zogn mayne lipn a shtiln eynfakhn
Gebet tsu Got
Un s’kumen trern, vi a karger-eyntsik-tropndiker regn.
Kheshvndike nekht (Nights of the month of Heshvan). Vilna, 1927

פֿרויען־לידער

עס װעלן די פֿרױען פֿון אונדזער משפּחה בײַ נאַכט אין חלומות
מיר קומען און זאָגן:
מיר האָבן אין צניִעות אַ לױטערע בלוט איבער דורות געטראָגן,
צו דיר עס געבראַכט װי אַ װײַן אַ געהיטן אין קױשערע קעלערס
פֿון אונדזערע הערצער.
און אײנע װעט זאָגן:
איך בין אַן עגונה געבליבן װען ס’זענען די באַקן
צװײ רױטלעכע עפּל אױף בױם נאָך געשטאַנען,
און כ’האָב מײַנע צײנער די װײַסע צעקריצט אין די אײנזאַמע נעכט פֿון דערװאַרטונג.
און איך װעל די באָבעס אַנטקעגנגײן זאָגן:
װי הערבסטיקע װינטן יאָגן נאָך מיר זיך
ניגונים פֿאַרװעלקטע פֿון אײַערע לעבנס.
און איר קומט מיר אַנטקעגן,
װוּ די גאַס איז נאָר טונקל,
און װוּ סליגט נאָר אַ שאָטן:
און צו װאָס אָט דאָס בלוט אָן אַ טומאה
ס’זאָל זײַן מײַן געװיסן, װי אַ זײַדענער פֿאָדעם
אױף מײַן מוח פֿאַרבונדן,
און מײַן לעבן אַן אױסגעפֿליקט בלאַט פֿון אַ ספֿר
און די שורה די ערשטע פֿאַרריסן?

VIII

אין נעכט װען איך בין װאַך,
און ס’קומען צו מיר טעג מײַנע פֿאַרגאַנגענע
זיך פֿאַר די אױגן שטעלן,
קומט פֿאַר מיר מײַן מאַמעס לעבן.
און אירע אױסגעדאַרטע הענט
אין צניעותדיקע אַרבל פֿון נאַכטהעמד אײַנגעהילט
װי אַ גאָטספֿאָרכטיקע שריפֿט אין װײַסע גוילים
און ס’בײזערן זיך װערטער פֿון המפּיל,
װי פֿײַערדיקע קױלן געלאָשן פֿון איר שטיל געבעט
און אױסגעטריקנט איר דאָס מױל
װי אַ פֿאַרדאַרטע פֿלױם.
און ס’קומען אירע טרערן װי אַ קאַרגער־אײנציק־טראָפּנדיקער רעגן,
און ערשט, אַז כ’בין אַלײן אַ פֿרױ
און גײ אין ברױנעם זײַד געקלײדט
מיט בלױזן קאָפּ
און נאַקעט האַלדז,
און ס’האָט דער אומגליק פֿון מײַן אײגן לעבן מיך דעריאָגט
און װי אַ קראָ,
אױף אַ קלײן הינדעלע אַרויפֿגעפֿאַלן,
איז אָפֿט באַלױכטן העל מײַן צימער אין די נעכט,
און כ’האַלט די הענט איבער מײַן קאָפּ פֿאַרװאָרפֿן
און ס’זאָגן מײַנע ליפּן אַ שטילן אײנפֿאַכן געבעט צו גאָט
און ס’קומען טרערן, װי אַ קאַרגער־אײנציק־טראָפּנדיקער רעגן.
חשוונדיקע נעכט, ווילנע, 1927

Poems cross-posted with ShevaZucker.com.

Dr. Sheva Zucker is currently the Executive Director of the League for Yiddish and the editor of its magazine Afn Shvel. She has taught and lectured on Yiddish language, literature and culture on five continents.